Bij de combinatie technologie en voeding gaat vaak meteen de alarmknop in. Maar hoe zit het met het brood dat we elke dag kopen? Hoe komt het dat de structuur daarvan zo luchtig is? En hoe krijgt bier de juiste prikkel en schuimkraag, of een kaas gaten?
Gedoe in laboratoria, klungelen aan samenstellingen, de schimmige wereld van e-nummers: het kan allemaal niet goed zijn. ,,Dat we niet zonder voedseltechnologie kunnen, realiseren we ons niet en dat is jammer”, zegt Heinz Evers, opleidingsmanager Food Technology bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp. ,,Er gebeuren op dit vlak ook veel goede dingen.”
De hogeschool timmert hard aan de weg om meer studenten voor het vakgebied aan boord te krijgen. De twintig die jaarlijks met de opleiding beginnen, zijn niet genoeg, de behoefte binnen het vakgebied is vele malen groter.
Bij ontwikkeling van voedingsmiddelen van kwaliteit zijn steeds meer experts nodig Heinz Evers, Food Technology bij Hogeschool Van Hall Larenstein
Experts
,,Bij ontwikkeling van voedingsmiddelen van kwaliteit zijn steeds meer experts nodig. Er is nogal wat aan de hand op het gebied van voeding, ook op wereldniveau. Dan gaat het niet alleen om onze gezondheid, maar ook om eerlijke prijzen voor boeren, duurzame productiemethoden en een groeiende wereldbevolking die vraagt om betere productietechnieken.”
Komend weekend zijn de open dagen van de opleiding en Evers hoopt op veel belangstelling. ,,Eenmaal in beeld scoort deze opleiding goed bij studenten én het bedrijfsleven. Onze studenten zijn heel gewild, de opleiding sluit goed aan bij bedrijven in de regio. Zowel bij grotere bedrijven als Kraft Heinz in Nijmegen en Friesland Campina in Wageningen, als bij het midden- en kleinbedrijf. Zo is er bijvoorbeeld heel veel activiteit rondom food in de Achterhoek.”
Relatie gezondheid en voeding
Evers is zich bewust van de contradictie. ,,De link naar gezondheid wordt snel gemaakt: natuurlijk is gezond en kunstmatig is ongezond. Over de relatie tussen gezondheid en voeding bestaan veel meningen die volop geventileerd worden. Feiten lijken vaak minder belangrijk of sneeuwen onder.”
Om connectie tussen voeding en technologie te duiden, haalt hij graag zijn moeder aan, die zelf groenten weckte en jaarlijks een voorraadje aanlegde in glazen potten.
,,Die romantische en volledig geaccepteerde werkwijze is natuurlijk ook technologie. Net zoals het toevoegen van zout, suiker of verhitting dat zijn, om houdbaarheid van een product te beïnvloeden.‘’
,,We moeten afstappen van het idee dat tech fout is en alleen door multinationals wordt toegepast tijdens productie en houdbaar maken van levensmiddelen. Het kan ook gaan om technieken die thuis, op de kaasboerderij, door de banketbakker of de fruitteler die zelf sap of jam maakt worden toegepast.”
We moeten afstappen van het idee dat tech fout is en alleen door multinationals wordt toegepastHeinz Evers, Food Technology bij Hogeschool Van Hall Larenstein
Gezonder?
Is fabrieksmatig bewerkte voeding ongezonder? ,,Wetenschappelijk gezien is dat niet per se waar, al bestaan er natuurlijk producten waarbij je vraagtekens kunt zetten. Ook dat is een reden dat wij studenten opleiden vanuit de inhoud. We geven ze vaardigheid en inzichten mee die bijdragen aan betere voedselproductie en bewustwording hoe ze hun kennis, die inhoud, zo goed mogelijk kunnen inzetten. ”
,,Naast gezondheid vormen duurzaamheid, milieu en economische effecten speerpunten binnen het opleidingsaanbod. Dingen moeten wel betaalbaar blijven. Behoefte aan biologisch groeit, producten worden duurder. Betaalbaarheid wordt een probleem, niet iedereen is in staat verantwoorde keuzes te maken. En de romantiek van eten uit eigen tuin of alleen van lokale leveranciers? ”
,,Leuk hoor, maar als je het op wereldniveau bekijkt, werkt het niet zo. Vanuit dat perspectief zou goede voeding voor grote groepen mensen onbereikbaar zijn. Om iedereen goed te voeden, kun je niet om grootschalige productie heen.”
Minder zout
In duurzaamheid is volgens Evers nog veel winst te behalen. ,,Produceren met minder energie en beter gebruik van reststromen is een uitdaging, maar ook reductie van de enorme hoeveelheid producten die wereldwijd niet geconsumeerd maar weggegooid worden. Daarvoor moeten alle stappen binnen de keten tegen het licht worden gehouden. Ontwikkeling van betere smaken vraagt daar ook om.”
,,Reductie van zout in recepturen is iets waar onze studenten mee bezig zijn. Zout en vet hebben grote invloed op de smaak en structuur van voeding. En vanwege die negatieve gezondheidseffecten zoeken voedingstechnologen naar alternatieven, manieren hoe het beter kan.”
Voeding is niet ‘zomaar’ voeding
Merel Rijnen studeerde in 2003 af aan Van Hall Larenstein. Ze heeft sinds een paar jaar haar eigen bedrijf, Food Dynamics, waar ze als vraagbaak producenten in de voedingsmiddelenindustrie ondersteunt met innovatie en technologie.
,,Voeding is niet ‘zomaar’ voeding, over producten wordt goed nagedacht. Bij de combinatie technologie en voeding gaan vaak meteen de hakken in het zand. Maar wat denk je van brood dat je elke dag koopt? Hoe komt het dat de structuur daarvan zo luchtig is? Hoe krijgt bier de juiste prikkel en schuimkraag of een kaas gaten? Het is allemaal technologie, ‘onzichtbare laagjes’ die nodig zijn om een goed product maken.”
Voor een voedingsmiddelentechnoloog is geen dag hetzelfdeMerel rijnen
,,Ik was de enige die in 2003 bij Van Hall Larenstein afstudeerde op foodtechnology & marketing. Ik wilde ook het verhaal van een product leren vertellen én weten hoe een product in de markt kan worden gezet. Na mijn afstuderen heb ik als productontwikkelaar gewerkt bij Kerry in Tilburg, waar ingrediënten voor de voedingsindustrie worden gemaakt.”
Diëtiek
Daar ben ik vooral met ontwikkeling van chocolade-, ijs- en bakkerijproducten bezig geweest. In de avonduren heb ik een studie diëtiek gevolgd, omdat het mooi aansloot bij mijn technische kennis over voeding. Uiteindelijk vond ik het perspectief om als diëtist aan de slag te gaan niet aantrekkelijk genoeg.”
,,Voedingsmiddelentechnologie, productontwikkeling en technische uitdagingen bij opschaling in de fabriek, het draaien aan de juiste machine-instellingen, dáár ligt mijn passie. Voor een voedingsmiddelentechnoloog is geen dag hetzelfde, al tien jaar werk ik met veel plezier als externe deskundige voor producenten in de ijs-, bakkerij-, chocolade- en zoetwarenindustrie.”
Bron: Gelderlander.nl